PONIŻEJ MÓJ ULUBIONY FRAGMENT Z KSIĄŻKI "PARAGRAF 22 " JOSEPHA HELLERA, GŁÓWNY BOHATER, YOSSARIAN UDAJE WARIATA, BY ZWOLNIONO GO Z LOTÓW
"— Jak to, czyżbyś nie mógł zwolnić od lotów wariata?
— Ależ oczywiście. Nawet muszę. Jest przepis, który mówi, że muszę zwolnić od lotów każdego, kto zwariował.
— Więc dlaczego mnie nie zwalniasz? Jestem wariatem. Spytaj Clevingera.
— Clevingera? A gdzie jest ten Clevinger? Jak mi znajdziesz Clevingera, to go spytam.
— No to spytaj, kogo chcesz. Wszyscy ci powiedzą, że jestem wariat.
— Oni sami są wariaci.
— To dlaczego nie zwalniasz ich od lotów?
— A dlaczego mnie o to nie proszą?
— Bo to wariaci.
— Oczywiście, że to wariaci — zgodził się doktor Daneeka. — Przecież sam ci to przed chwilą mówiłem. A nie chcesz chyba, żeby wariaci decydowali o tym, czy jesteś wariatem, czy nie.
Yossarian spojrzał na niego bacznie i spróbował z innej beczki.
— Czy Orr jest wariatem?
— Jasne, że tak — powiedział doktor Daneeka.
— Czy możesz go zwolnić od lotów?
— Jasne, że mogę. Ale najpierw on sam musi się do mnie zwrócić. Tego wymagają przepisy.
— Więc dlaczego on się do ciebie nie zwraca?
— Bo to wariat — wyjaśnił doktor Daneeka. — Musi być wariatem, żeby nadal brać udział w lotach bojowych, kiedy tyle razy ledwo uszedł z życiem. Jasne, że mogę go zwolnić, tylko najpierw musi się do mnie zwrócić.
— I to wystarczy, żeby go zwolnić?
— Wystarczy. Niech się do mnie zwróci.
— I wtedy będziesz mógł go zwolnić? — upewnił się Yossarian.
— Nie. Wtedy nie będę mógł go zwolnić.
— Chcesz powiedzieć, że jest jakiś kruczek?
— Jasne, że jest kruczek — odpowiedział doktor Daneeka. — Para¬graf dwudziesty drugi. “Człowiek, który chce się zwolnić z działań bojowych, nie jest prawdziwym wariatem". "
